JOINT STATEMENT
Tirana, 11.04.2023
The American Chamber of Commerce (AmCham), the German Chamber of Commerce (DIHA), the Italian Chamber of Commerce, Confindustria Albania and French Chamber of Commerce, jointly affirm our position on the state of the business environment in Albania. We acknowledge the country’s potential for business and foreign investment due to its strategic location, natural resources, and talented workforce. However, our members consistently rank the business environment as one of the top three challenges to doing business in Albania, and we believe that the current environment is inefficient and requires significant improvement. As an aspirant country for EU membership, we call upon the Albanian government, Parliament, and other responsible public agencies to commit to comprehensive economic and investment reforms in the following areas:
- Adopt an Investment Strategy led by the highest levels of Government, which includes a reduction of bureaucratic obstacles, the adoption of a rule-based permit issuance system, and the establishment of an attractive incentive system based on investment amount and the creation of new jobs.
- Implement an Anti-Corruption package that enforces anti-bribery compliance aligned with OECD standards and ensures transparency in the operations of public agencies. This would significantly raise the confidence of the business community in general and specifically of foreign companies significant investing in Albania.
- Enhance the efficiency and credibility of the Public Procurement system by adopting Open Contracting Data Standards in procurement processes, removing ‘special exceptions’ from the procurement of public funds, and increasing access to procurement inquiries and data for journalists and civil society.
- Establish an effective Public Consultation process by incorporating enforcement mechanisms into existing legislation and include Decisions of the Council of Ministers into the process. The process should ensure transparency and buy-in from citizens and interest groups.
- Modernize the Tax System to reflect international accounting standards (IFRS), reduce unpredictability by introducing new tax laws not more frequently than every four years, and disincentivize the informal economy. This will create a more predictable and stable tax environment, attracting foreign and domestic investment.
- We are encouraged by the possible activation of a new National Economic Council (NEC) and suggest having a special focus on foreign direct investments and be properly regulated by legislation as a formal institution through a joint public-private management mechanism. NEC can serve as a platform for dialogue and cooperation between the public and private sectors to promote economic development and create a more favourable investment climate.
We believe that the above proposed reforms will create a more conducive business environment in Albania, attract foreign direct investments, and facilitate Albania’s transition to EU and international markets. We stand ready to support the Government of Albania in these efforts and offer our expertise and resources to ensure their successful implementation.
Deklaratë e Përbashkët
Tiranë, 11.04.2023
Dhoma Amerikane e Tregtisë në Shqipëri (AmCham), Dhoma Gjermane e Tregtisë (DIHA), Dhoma Italiane e Tregtisë, Confindustria Albania dhe Dhoma Franceze e Tregtisë, bashkohen në qëndrimin e tyre mbi gjendjen e mjedisit të biznesit në Shqipëri. Ne jemi të vetëdijshëm për potencialin e vendit për biznes dhe investime të huaja, për shkak të vendndodhjes strategjike, burimeve natyrore dhe fuqisë punëtore të talentuar. Megjithatë, anëtarët tanë vijojnë ta rendisin klimën e biznesit si një nga tri sfidat kryesore të sipërmarrjes në Shqipëri dhe ne besojmë se mjedisi aktual është joefektiv dhe ka nevojë për përmirësim të konsiderueshëm. Si një vend aspirant për anëtarësimin në BE, ne i bëjmë thirrje Qeverisë Shqiptare, Parlamentit dhe Agjencive të tjera publike përgjegjëse që të angazhohen me reforma gjithëpërfshirëse ekonomike dhe investimesh në fushat e mëposhtme:
- Miratimi i një Strategjie Investimi,udhëhequr nga nivelet më të larta të Qeverisë, e cila të përfshijë reduktimin e ndjeshëm të pengesave burokratike, miratimin e një sistemi të bazuar në rregulla për lëshimin e lejeve dhe ngritjen e një sistemi nxitës incentivash të bazuar mbi shumën e investimeve dhe krijimin e vendeve të reja të punës.
- Zbatimi i një pakete me qëllim luftën Kundër-Korrupsionit që forcon përputhshmërinë e masave kundër ryshfetit me standardet e OECD-së dhe që siguron transparencë në veprimtarinë e agjencive publike. Kjo do të rriste ndjeshëm besimin e komunitetit të biznesit në përgjithësi dhe veçanërisht të kompanive të huaja që investojnë në Shqipëri.
- Rritja e efikasitetit dhe besueshmërisë të sistemit të Prokurimit Publik, duke miratuar Standardet e të Dhënave të Hapura të Kontraktimit (Open Contracting Data Standards) në proceset e prokurimeve, duke eliminuar “përjashtimet e veçanta” nga prokurimi i fondeve publike dhe duke ju dhënë gazetarëve dhe shoqërisë civile më shumë akses në dosjet dhe të dhënat mbi procesin e prokurimeve.
- Krijimi i një procesi efektiv Konsultimi Publik, duke ngritur mekanizma zbatimi në legjislacionin ekzistues dhe duke përfshirë në këtë proces edhe Vendimet e Këshillit të Ministrave. Procesi duhet të sigurojë transparencë dhe përfshirje të qytetarëve si edhe të grupeve të interesit.
- Modernizimi i Sistemit të Taksave për t’u përputhur me standardet ndërkombëtare të kontabilitetit (IFRS), për të reduktuar paqëndrueshmërinë me anë të prezantimit të ligjeve të reja tatimore jo më shpesh se çdo 4 vjet dhe luftës kundër informalitetit në ekonomi. Kjo do të krijojë një regjim taksimi më të parashikueshëm dhe më të qëndrueshëm, për të tërhequr investimet e huaja dhe ato vendase.
- Na inkurajon aktivizimi i mundshëm i një Këshilli të ri Ekonomik Kombëtar (KEK) dhe sugjerojmë që ai të vendosë në mënyrë të veçantë në fokus investimet e huaja të drejtpërdrejta dhe aktiviteti i tij të përcaktohet në legjislacion, si një institucion zyrtar nëpërmjet një mekanizmi të përbashkët të administrimit publik dhe sektorit privat. KEK-u mund të shërbejë si platformë për dialog dhe bashkëpunim midis sektorëve publik dhe privat, për nxitjen e zhvillimit ekonomik dhe për krijimin e një klime më të favorshme investimesh.
Ne besojmë se reformat e propozuara më sipër do të krijojnë një mjedis biznesi më të favorshëm në Shqipëri, do të tërheqin investime të huaja të drejtpërdrejta dhe do të lehtësojnë tranzicionin e Shqipërisë në BE dhe tregjet ndërkombëtare. Ne jemi të gatshëm të mbështesim Qeverinë Shqiptare në këto përpjekje dhe të ofrojmë ekspertizën dhe burimet tona për të siguruar zbatimin e tyre të suksesshëm.
